قصر خورشيد
قصر خورشيد
قصر خورشيد با چشم اندازي دلپذير و پرشوكت درست در وسط شهر و در يك ميدانگاهي وسيع، هر صبح و هر شب و هميشه در منظر مردم است. كلاتي از هرجا كه بگذرد به ناگزير راهش از جلو اين كاخ پر جلال خواهد بود. حتي خورشيد در همه صبح ها همين كه از گذرگاه "كشتني" بالا مي آيد نخستين برخوردش با سنگ هاي قهوه اي و يكپارچه نادر شاه است...
بؤلوم : گورمهلي يئرلر-مكانهاي ديدني
یازار : بيرتورك
برج و باروي نادري
برج و باروي نادري
بلافاصله بعد از كتيبه، برج بلندي در بالاي كوه – در همان دست و رديف كتيبه – به چشم مي خورد. از گل و سنگ و آجر. بلندي قامت برج از زميني كه بر آن ساخته شده 8 تا 9 متر است و ارتفاع آن از بستر رودخانه بالغ بر 40 متر است. برجي ديگر در همين سمت و در بالاتر وجود دارد كه در روزگاران رونق و اهميت كلات، در اين برجها نگهباناني به پاسداري در بند ورودي كلات مامور بودند و نيز قورخانه اي و پاسدارخانه اي در همين محل داير بوده و قراول خانه اي در سمت مقابل – آن طرف رود – كه تا همين اواخر گماشتگان موظفي با عنوان ساخلو اداره آن را به دست داشته اند و از فراز اين جايگاه رفت و آمد مردم به داخل قلعه كنترل مي شده است.
بؤلوم : گورمهلي يئرلر-مكانهاي ديدني
یازار : بيرتورك
معماري تركي و تركمني در روستاهاي شمال خراسان
معماري تركي و تركمني در روستاهاي شمال خراسان
نقش اتاق و ايوان بعنوان دو عنصر اصلي تشكيل دهنده فضاي خانه، در منطقه تركمن نشين شمال خراسان نقش اساسي بوده و تنها تعداد اتاقها و طول ايوان، به همراه نحوه توزيع فضاهاي مختلف در سطح واحد مسكوني واحد مسكوني كه منبعث از چگونگي زندگي خانوارهاي دسته جمعي در قالب يك خانه است، سبب تفاوت سكونتگاههاي اين ناحيه با سايرنمونههاي مورد مطالعه گرديده است. علت اين تفاوتها را ميتوان در مسائل پيچيده اجتماعي فرهنگي تركمنها و روابط گسترده عشيرتي آنها دانست.
بؤلوم : خوراسان توركلري
یازار : بيرتورك
تاريخچه سكونت توركها و كوردها در شمال خراسان
خوراسان توركلري - تركهاي خراسان:
تاريخچه سكونت توركها و كوردها در شمال خراسان
برعكس توركها كه حضور آنان در خراسان به قبل از ميلاد و حداقل سالهاي اول هجري برميگردد سكونت كردها در منطقه به زمان صفويان برميگردد.
بر اساس كتاب مطلع الشمس براي اولين بار منطقه شمال خراسان در زمان شاه سلطان حسين بين ايلات مختلف كرد تقسيم شد.
بؤلوم : توركجه يازيلار
یازار : بيرتورك
اقوام كوچ نشين = كرد
اقوام كوچ نشين = كرد
...اين مساله را نبايد فراموش كرد كه بسياري از مولفان و جهانگردان عرب زبان قرون وسطي كليه مردمان كوچ نشين غيرعرب را كرد ناميدهاند بطوري كه در برخي منابع و ماخذ كلمه كرد معادل كلمه كوچ نشين و چادر نشين تلقي شده است. بنابراين ممكن است كه مطالب استخري و ابن حوقل واقعا مربوط به قوم كرد نباشد بلكه مربوط به گروههاي چادر نشين باشد.
منابع: امان اللهي، دكتر سكندر: كوچ نشيني در ايران. بنگاه ترجمه و نشر كتاب، تهران 1360، ص 1
و پاپلي يزدي، دكتر محمد حسين: كوچ نشيني در شمال خراسان، ترجمه اصغر كريمي، انتشارات آستان قدس رضوي ، 1371
بؤلوم : نوشتههاي فارسي
یازار : بيرتورك
توركهاي خراسان ساكن در شهرستان كلات نادري + نقشه
توركهاي خراسان ساكن در شهرستان كلات نادري
كلات از نظر تركيب جمعيت وضع استثنايي و جالبي دارد. تركيب جمعيت در اردوي جهانگير نادر نيز از اين گونه بود. قطعا جمعيت فعلي كلات ورثه همان حشم و خدم نادرند كه چنين گوناگون در دره كلات و نواحي اطراف آن گرد آمده اند. جلايرهاي كبود گنبد، ايروانيهاي سيرزار، دربنديها، اهالي ژرف و حمام قلعه و برده و سررود و خشت اكثر تركند.
بؤلوم : خوراسان توركلري
یازار : بيرتورك
تورك هاي شمال خراسان و تفاوتهاي فرهنگي آنها با كردها و فارسها
تورك هاي شمال خراسان و تفاوتهاي فرهنگي آنها با كردها و فارسها
در روستاهايي كه در شمال خراسان قرار دارند، به استثناي روستاهاي تركمن نشين و بلوچ نشين، به سه اجتماع مختلف برميخوريم. تركها، كردها و فارسها كه داراي تاريخ و روحيه و اخلاق جداگانهاي هستند. منتها هر سه گروه در مقابل يك مساله مشترك قرار گرفتهاند و آن افزايش سريع جمعيت آنهاست. اين سه جامعه با يك روش مشابه در مقابل اين مسئله عكس العمل نشان ندادهاند. ملاحظه ميشود كه روستاهايي كه ساكنان آن فارس هستند افزايش جمعيت خودشان را بهتر از روستاهاي كرد تحمل كردهاند و كردها بازهم بهتر از تركها متحمل آن شدهاند.
از سال 1342، روستاييان ترك بيشتر از روستاييان كرد و فارس به طرف شهرها مهاجرت كردهاند كه البته اين نسبت بيشتر در رابطه با تعداد جمعيت آنهاست. حتي در روستاهاي مختلط كه جمعيت آن تركيبي از ترك و كرد است، عكس العمل تركها در اين مساله مشابه كردها نبوده است. بعنوان مثال در روستاي قلعه نو تركها ترجيح دادهاند كه مجتمع مسكوني روستايي را رها كرده و در شهرها مستقر شوند، در حالي كه كردها، حتي اگر از سالها يكجا نشين بودهاند، به يك زندگي شباني مهمتر از قبل برگشتهاند. وضعيت عمومي تمام روستاهايي كه در جدول آورده شده است، به استثناي روستاهاي گرو و خشت، از طريق موقعيت جغرافيايي مشترك آنها در علياي يك دره و استفاده كردن از آب رودخانه كوچك و از طريق تملك مراتع تابستاني واقع در بالاي روستا مشخص ميشود.
بؤلوم : خوراسان توركلري
یازار : بيرتورك
كتيبه نادرشاه افشار به زبان توركي در منطقه خراسان + عكس
خوراسان توركلري - تركهاي خراسان:
كتيبه نادرشاه افشار به زبان توركي در منطقه خراسان
وقتي در مدخل دربند ارغوانشاه از دهانه سنگي و بهم برآمده كوه گذر مي كني پيش از اين كه چشمت به آبادي دربند بيفتد در بالا و دست راست، كتيبه را مي بيني؛ كتيبه نادري. سنگ نوشته اي منظوم و با شعري تركي از "گلبن افشار".
شعر در ثناي نادر پسر شمشير است و هر چند با ذكر تخلص شاعر، شعر به پايان رسيده و تمام شده بايد تلقي گردد اما اوضاع و احوال گواهي مي دهد كه كتيبه ناتمام است: حجاري بعضي كلمات به انجام نرسيده و ضلع پايين مربع در كادر كتيبه بسته نشده و...
ابتدا حمد خداي احد و فرد و قديم
قادر لم يزل و عالم دانا و حكيم
او كي بو كون و مكاني ياراتوپ قدرتدن
او كي بو بحر و بري خلق ايدوب شوكتدن
بؤلوم : خوراسان توركجهسي-تركي خراساني
یازار : بيرتورك
نقشه پراكندگي زبانها در روستاهاي شمال خراسان - دكتر پاپلي يزدي + نقشه
نقشه پراكندگي زبانها در روستاهاي شمال خراسان - دكتر پاپلي يزدي
مسائل قومي و زباني از پيچيدگي خاصي برخوردار است و يكي از مهمترين مسائل سياسي و فرهنگي جامعه بشري است.
در بسياري از كشورهاي جهان اختلافات قومي و زباني مركز صقل بحران هاي سياسي و نظامي است. هرگاه مشكلات قومي و زباني با مسائل مذهبي توام گردد و حكومتها نتوانند راه حل مناسبي را كه مورد قبول همه گروهها باشدارائه دهند، بايد منتظر عواقب ناگوار و مشكلات سياسي و نظامي - اجتماعي - فرهنگي ناشي از آن باشند. پيچيدگي موضوع به حدي است كه در برخي كشورها حل مسائل قومي و زباني قرنها به طول كشيده و هنوز اين مسائل به قوت خود باقي است و يا هر آن امكان بروز حوادث و درگيري وجود دارد.
مرزهاي سياسي بسياري از كشورها و تقسيمات داخلي كشورهاي زيادي بر مبناي ويژگيهاي قومي – زباني – مذهبي نواحي مربوط تعيين شده است. نقشه كشورهاي اروپايي در حال حاضر بيشتر ملهم از مسائل قومي و زباني است.
بؤلوم : نوشتههاي فارسي
یازار : بيرتورك
خوراسان توركلري آزويكيده + نقشه
خوراسان توركلري - تركهاي خراسان:
خوراسان توركلري آزويكيده
خوراسان توركلري - سايلاري ايكي ميليون اولدوغو تخمين ائديلن خوراسان توركلري بوتون خوراسانين قوزئيينده(شماليندا) يعني درهگز، شيروان، و بوجنوردون بير چوخ يئرلري نئيشابور، ايسفرايئن ، توربت حئيدريهنين بعضي بؤلگهلرينده ياشاييرلار. عئين حالدا گولوستان ايالتي نين گونئيينده اولان ماحالين اهاليسيده عومومن توركدورلر.[1]
بؤلوم : توركجه يازيلار
یازار : بيرتورك